Szare Domy Festiwal Otwarty (SDFO)
5. edycja / Pamiętajcie o Ogrodach
w formule 2020 na wynos
Szare Domy
Osiedle Szare Domy to doskonały przykład warszawskiego modernizmu z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Po wprowadzeniu nowego prawa budowlanego w 1928 roku, w Warszawie zaczęły powstawać kolonie mieszkaniowe odzwierciedlające odmienne niż dotychczas cele architektoniczne i budowlane. Wznoszone kompleksy realizowały 5 zasad modernizmu w tym tej, dotyczącą zieleni i zupełnie nowej funkcji nasłonecznionych przestrzeni wspólnych. Założenia projektowe określone w konkursie na budowę osiedla pracowników Ministerstwa Spraw Wewnętrznych odtwarzały niemal jeden do jednego idee „miast ogrodów” Ebenezera Howarda.
Jan Stefanowicz zdał się dostrzec, analogie i wykorzystał ją tworząc na warszawskim Mokotowie „miasto ogród” w mikroskali. Powstały nowoczesne i oszczędne w formie, proste, skupione w dwóch kompleksach wokół ogrodowych dziedzińców, geometryczne bryły budynków o wysokim standardzie mieszkaniowym i fasadach z szarej cegły cementowej, której kolonia zawdzięcza swą nazwę.
Szare Domy noszą wszelkie znamiona „Garden Cities of Tomorrow”, a dobrze zaprojektowana pełna światła i zieleni funkcjonalna przestrzeń dowodzi, że doskonały koncept nigdy nie traci na swojej aktualności.
SDFO założenia
Szare Domy Festiwal Otwarty od czterech lat odbywa się w kolonii mieszkaniowej na warszawskim Mokotowie. Idea Festiwalu opiera się na integracji lokalnej społeczności osiedla, Mokotowa i Warszawy wokół kolonii i obejmuje spacery z przewodnikami, warsztaty z udziałem specjalistów z różnych dziedzin, autorskie wykłady, spotkania z wybitnymi osobowościami, otwartą strefę książki i dobrego designu, wystawy, wieczorne koncerty i wieńczącą, dzień otwartego podwórka na Narbutta 82, potańcówkę.
„Kontekst 5. SDFO edycji miał być zielony i prosty. Mówiący o środowisku bez naukowej narracji raportów i prognoz. Budujący emocje wokół zmian klimatycznych z perspektywy lokalnego trawnika, miejskich podwórek, parków i skwerów. – Mówi Marta Surowiec, pomysłodawczyni i organizatorka festiwalu. I dodaje – „W otoczeniu ogrodowych dziedzińców Szarych Domów łatwo skupić percepcję słuchaczy na naturze by zainicjować dyskusję o tym, dlaczego zielone enklawy są tak ważne w funkcjonowaniu miasta (mikroskala), czy planety, gdy temat potraktujemy kompleksowo. W chwili gdy powstawała koncepcja SDFO 2020 temat globalnych przemian klimatycznych był dla nas wszystkich priorytetowy”.
SDFO realizacja
5. edycja SDFO wypadła w roku z Covid 19, stając się prawdziwym wyzwaniem dla organizatorów, bo jak zrealizować główne cele Festiwalu… bez Festiwalu.
We wstępnych założeniach tegoroczne spotkanie w Szarych Domach miało koncentrować się na temacie klimatycznych przemian i realnego zagrożenia zachodzącego w naszym środowisku. W obliczu globalnej pandemii po pierwotnych założeniach pozostało hasło „Pamiętajcie o ogrodach” które zyskało w kontekście obecnej rzeczywistość zupełnie odmienne znaczenie.
Ostatecznie , przesunięty w czasie o kilka miesięcy, program został oparty na trzech punktach: wystawa, strona www i publikacja. Wiersz Jonasza Kofty stał się pretekstem do stworzenia unikalnego zbioru, interpretacji słów poety, przez 11 autorów zaproszonych do projektu wydawnictwa. Tegoroczna edycja odbywać się będzie na kartach książki, nawiązując relację z publicznością w zupełnie odmienny niż dotychczas sposób . W projekcie biorą udział; Monika Powalisz, Anna Sańczuk, Dorota Gołębiewska, Katarzyna Uchowicz, Emilia Obrzut, Agnieszka Kowalska, Piotr Kofta, Filip Springer, Jan Młynarski, Grzegorz Piątek, Grzegorz Mika, Adrian Sobieszczański. Różnorodność autorów była kluczowa, by uzyskać utwór wyróżniający się indywidualnym charakterem, odzwierciedlającym swojego twórcę.
Same Szare Domy zostaną upublicznione zwiedzającym za pośrednictwem ogólnie dostępnej wystawy i strony www na której autorka projektu, Marta Surowiec, udostępni zgromadzone w przeciągu ostatnich 6 lat materiały dotyczące; Jana Stefanowicza – architekta Szarych Domów, kolonii i jej mieszkańców.
Inaugurująca 5. SDFO wystawa będzie dostępna od 21 listopada do 21 grudnia przy ul. Juliana Fałata na warszawskim Mokotowie w bezpośrednim sąsiedztwie Szarych Domów.
i od 21 12 szaredomy.online
Jonasz Kofta 1972 r. z prywatnych zbiorów rodziny poety, dzięki uprzejmości Pana Piotra Kofty, for. Renata Pajchel
pamiętajcie o ogrodach, szaredomy, proj. M. Surowiec
