W załączeniu materiał otrzymany z Instytutu Techniki Budowlanej dot. przepisów technicznych dla budynków- konsultacja środowiskowa. Uwagi należy nadsyłać na adres e-mail: konsultacje@itb.pl
Propozycja nowej formuły przepisów techniczno-budowlanych dla budynków – konsultacje środowiskowe
- Instytut Techniki Budowlanej przedstawia opracowanie zawierające propozycję nowej formuły przepisów techniczno-budowlanych dla budynków, wykonane na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i przekazane w grudniu 2008 r. do Departamentu Rynku Budowlanego i Techniki.
- Obowiązek wydawania tych przepisów nakłada na ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej odpowiedni przepis ustawy Prawo budowlane.
- Obecnie obowiązujące przepisy techniczno-budowlane są zawarte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Rozporządzenie to było wielokrotnie nowelizowane, dwie ostatnie nowelizacje z 6 listopada 2008r. i 12 marca 2009 r. wprowadziły w rozporządzeniu istotne zmiany, nie naruszające jednak dotychczasowego charakteru i struktury dokumentu.
- Prezentowane opracowanie nie zawiera propozycji przepisów regulujących zabudowę i zagospodarowanie działki budowlanej. Problematyka ta będzie przedmiotem odrębnych przepisów opracowanych w ramach delegacji w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
- Potrzeba podjęcia prac nad nową formułą przepisów techniczno-budowlanych dla budynków wynikła z następujących przesłanek:
- sprzeczności między dynamicznym rozwojem techniki i myśli projektowej a stabilnością przepisów powstających ex post w stosunku do stosowanych już rozwiązań technicznych,
- istniejącej procedury odstępstw od obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych udzielanych, aż z udziałem ministra, która jest zniechęcająco uciążliwa,
- wyniki analizy analogicznych przepisów obowiązujących w wielu państwach wskazują na coraz bardziej wyraźną tendencję do stosowania tam elastycznych przepisów sprzyjających innowacjom,
- nadmierna szczegółowość dotychczasowych przepisów daje łatwą podstawę do zakwestionowania przez władze budowlane, praktycznie każdego projektu i każdej budowy, co nie jest korzystne dla przebiegu procesu inwestycyjnego,
- w kolejnych nowelizacjach rozporządzenia widoczna jest tendencja ujmowania coraz szerszego zakresu szczegółowej problematyki technicznej, co powoduje m.in. nadmierne zwiększenie jego objętości.
- Istotą proponowanej nowej formuły przepisów techniczno-budowlanych dla budynków jest wydzielenie w nich dwóch części:
- pierwszej, zatytułowanej WYMAGANIA PODSTAWOWE I UŻYTKOWE - zwanej dalej „wymaganiami” – określającej cechy funkcjonalne i właściwości użytkowe budynków oraz ich części, elementów konstrukcji, instalacji itp. zapewniające spełnienie wymagań w tym tak zwanych „wymagań podstawowych” oraz warunków użytkowych zgodnych z przeznaczeniem budynku;
- drugiej, zatytułowanej WARUNKI TECHNICZNE, zawierającej dyspozycje (ustalenia) techniczne, których zastosowanie stwarza domniemanie spełnienia wymagań części pierwszej.
przy jednoznacznym nadaniu drugiej części przepisów statusu „opcjonalnego”, co umożliwia spełnienie „wymagań” części pierwszej bez stosowania „warunków technicznych” określonych w części drugiej. - Wprowadzenie nowej formuły przepisów oznacza, że zastosowanie „warunków technicznych” nie będzie obowiązujące, koniecznie jednak będzie wówczas wykazanie, że przyjęte alternatywne rozwiązanie projektowe spełnia „wymagania” części pierwszej, co najmniej w takim stopniu, jak miałoby to miejsce przy zastosowaniu odpowiednich, w danym przypadku „warunków technicznych”. Uzyskuje się dzięki temu pożądaną łatwość stosowania innowacyjnych wyrobów i rozwiązań projektowych, nieskrępowanych ograniczeniami tkwiącymi w sztywnych, z natury rzeczy, „warunkach technicznych”, zawartych w części drugiej przepisów techniczno-budowlanych.Dla projektantów, z tych czy innych względów, niezainteresowanych innowacyjnymi wyrobami i rozwiązaniami budowlanymi, zastosowanie w projekcie „warunków technicznych” będzie najprostszym sposobem spełnienia „wymagań” określonych w pierwszej części przepisów techniczno-budowlanych.Wyjątkiem od tej reguły będą przypadki, kiedy w określonym przepisie „warunków technicznych” zaznaczono, że konieczne jest spełnienie ponadto wskazanego przepisu „wymagań”.Mogą mieć miejsce także przypadki, gdy przy wyborze drogi „innowacyjnej”, a tym samym przy ominięciu „warunków technicznych” i odniesieniu się bezpośrednio do „wymagań”, dodatkowo konieczne będzie zastosowanie określonego „warunku technicznego” wskazanego w odpowiednim przepisie „wymagań”. Opisane wyżej sytuacje stanowią swego rodzaju odchylenie od stanu idealnego, docelowego, w którym zastosowanie „warunków technicznych” będzie wystarczające do spełnienia przepisów „wymagań”, a tym samym ustawy Prawo budowlane. W dalszych pracach nad nową formułą przepisów techniczno-budowlanych, będą kontynuowane działania zmierzające do jej udoskonalenia w tym kierunku.
- Przy formułowaniu przepisów części pierwszej - „wymagania” – wszędzie tam, gdzie było to obecnie możliwe, zastosowano przyjętą w dokumentach Komisji Europejskiej i Europejskich Normach zasadę „preformance concept” polegającą na odnoszeniu wymagań do właściwości użytkowych przedmiotów, a nie do samych przedmiotów lub takich czy innych sposobów osiągania tych właściwości.
- Wprowadzenie do stosowania, w postaci odpowiedniego rozporządzenia, nowej formuły przepisów techniczno-budowlanych dla budynków, nie może odbywać się pośpiesznie. Trzeba też brać pod uwagę, że 7 kwietnia br. została opublikowana w Dzienniku Ustaw kolejna obszerna nowelizacja rozporządzenia. Zbyt szybko wprowadzona następna zmiana przepisów, słusznie byłaby źle przyjęta przez środowisko budowlane.
- Na obecnym etapie prac nad nową formułą niezbędna jest robocza i możliwie szeroka konsultacja zawodowa. Temu służy też zamieszczenie opracowania w Internecie. Pozwoli to na zebranie wielu uwag i propozycji, które mogą mieć wpływ na opracowanie w przyszłości ostatecznej wersji nowej formuły przepisów techniczno-budowlanych dla budynków. Na prezentowanej stronie zamieszczono także ankietę zawierającą kilka pytań. Odpowiedzi na nie pozwolą zorientować się co do trafności niektórych propozycji przyjętych w nowej formule.
- Konsekwencją przyjęcia nowej formuły przepisów techniczno-budowlanych dla budynków będzie konieczność dokonania zmian w treści Prawa Budowlanego (art. 7 i niektóre inne).
- Prezentowana tu nowa koncepcja przepisów techniczno-budowlanych dla budynków była omawiana na kilku zebraniach m. in. w marcu br. na seminarium w Wiśle, w trakcie konferencji Warsztaty Pracy Projektanta Konstrukcji. Omówienie jej przewidziane jest również w maju br. w Międzyzdrojach w trakcie konferencji „Awarie budowlane”.
- Tekst opracowania prezentowany przez ITB różni się nieco od tekstu znajdującego się na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury. Zmiany te zostały dokonane w wyniku uwag i analiz zebranych w ostatnich kilku miesiącach.
- Adres mailowy do korespondencji jest następujący: konsultacje@itb.pl.
Za wszystkie uwagi i opinie dotyczące przedstawionej nowej formuły oraz odpowiedzi na pytania ankiety, które zostaną przesłane do ITB z góry dziękujemy.
mgr inż. Marek Kaproń
Dyrektor Instytutu Techniki Budowlanej
