Epitafium Prof. dr inż. Wacława Zalewskiego

Data dodania: 05.06.2017 | Aktualizacja: 05.06.2017, 13:27:30

Zarząd Główny SARP z ogromnym żalem przyjął wiadomość o śmierci prof. dr inż. Wacława Zalewskiego, jednego z najwybitniejszych konstruktorów XX wieku, świadka i uczestnika dramatycznych wydarzeń tego wieku. Zmarł 29 grudnia 2016 w Bostonie.

Wacław Zalewski urodził się w 1917 r. na Podolu, w Samogródku pod Żytomierzem, w rodzinie osiadłej tam od I połowy XVII w. Po przyłączeniu tych ziem do ZSRS, studia inżynieryjne rozpoczął na Politechnice Warszawskiej w 1935 roku, lecz dyplom uzyskał na Politechnice Gdańskiej już po wojnie, w roku 1947. W czasie Powstania Warszawskiego walczył w szeregach AK na Czerniakowie, potem w Lasach Kabackich.

W latach 1948 – 1962 W. Zalewski działał w Biurze Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego „Bistyp” w Warszawie oraz jako wykładowca na Politechnice Warszawskiej. W tym czasie powstały nowatorskie konstrukcje jego autorstwa: przekrycia powłokowe zakładów przemysłowych, piętrowe magazyny o konstrukcji głowicowej, ustroje linowe jak dach Supersamu w Warszawie (z arch. J. Hryniewieckim E. i M. Krasińskimi, inż. A. Żórawskim 1962) , słynna hala sportowo-widowiskowa Spodek w Katowicach (z arch. M. Gintowtem i M. Krasińskim, 1964-1971), kielichy katowickiego dworca PKP (z grupą „Tygrysy”, 1971)  i wiele innych, opartych na idei tensegrity. Do końca pozostawał aktywny twórczo; mieszkając w Bostonie, rozwijał ideę wieżowców powłokowych o konstrukcji spiralnej.

Prof. Zalewski był geniuszem inżynierii, łączącym matematyczny intelekt o wielkiej zdolności obliczeń z intuicją i talentem wizjonera. Jest niepowetowaną stratą dla naszej kultury, że tak finezyjne dzieła, jak Supersam czy katowicki dworzec zniknęły z krajobrazu, a zakłady przemysłowe jego projektu często niszczeją. Kondycja PRL sprawiła też, że nowatorski system konstrukcyjny kopuły Spodka jest powszechnie znany pod nazwą kopuły Geigera, nie Zalewskiego.  Dzieła Wacława Zalewskiego to jedne z najwybitniejszych konstrukcji XX wieku, nie ustępujące pracom Freyssineta, Maillarta, Nerviego czy Fullera. Cześć Jego pamięci!

dr arch. Marta A. Urbańska,
Pełnomocnik ZG SARP ds. dziedzictwa historycznego,
Sekretarz ZO SARP Kraków

 

Udostępnij na:
Powrót na górę